ICRYPEX Araştırma Müdürü Beste Naz Süllü Kripto Para Piyasasına Yeni Başlayanlar İçin Konuştu!

ICRYPEX Araştırma Müdürü Beste Naz Süllü, kripto paralar hakkında merak edilen soruları yanıtladı. Süllü kendi deneyimlerini aktarırken aynı zamanda başlangıç seviyesindeki kullanıcılara önerilerde bulunarak piyasayı değerlendirdi.
 

Öncelikle kripto dünyasına ilk nasıl girdiğinizi öğrenebilir miyiz? Satın aldığınız ilk kripto para birimi nedir?
2013 yılından bu yana profesyonel olarak finans piyasasında çalışmaktayım. Dört sene Forex piyasasında kaldıktan sonra iki yıl hissede görev aldım. Özellikle Forex kariyerimin bana katkısı yadsınamayacak derecede büyük. 2016 yılından bu yana kripto paraları yakından takip etmekteyim. Volatilitesi sebebiyle ilk olarak kafamda FX ile özdeşleşen kripto paraları kendi mantığıma yakın buldum. O dönem ilk aldığım coin, Bitcoin oldu. 2018 yılında da kariyerimde önüme çıkan TEDx daveti ile bu dünyayı genel izleyiciye anlatma fırsatı bulabildim ve "Paranın Yeni Adresi" adlı TEDx konuşmasını gerçekleştirdim. Bu konuşma benim için oldukça zor oldu. Geldiğimiz 2021 yılında insanlar kripto paralara daha aşina ancak o dönemli bilgi dağarcığı konuyu basite indirgememde beni oldukça zorladı. Profesyonel olarak ise hisseden ayrılıp tamamen kripto paralara kanalize olmam 2020 Mart ayında gerçekleşti.
 
Geç başladığımı düşünmüyorum aksine bugün piyasanın tüm genelini okuyacak; bağlantı kurabilecek tüm beceri setini, Forex ve hisse geçmişimi kripto paralarla harmanlayarak piyasada farklı ses çıkardığımızı düşünüyorum. Mevcut gidişatta Bitcoin ile bağımsızlaşacakken Bitcoin'in gittikçe kurumsallaşması ve faiz-endeks-kur hareketlerinden etkilenmesi benim işimi bu sektörde oldukça kolaylaştırdı.
 

Kripto paralara son dönemde duyulan ilgiyi nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle Elon Musk'ın yaptığı paylaşımlar bu ilgiyi nasıl etkiledi?
Kripto paralar bazı kesimlerce "kısa yoldan kazanç kapısı" olarak değerlendirilirken geri kalan kısım için işin teknolojisi ya da kredi kartı gibi paranın yeni teknolojisi veya evrimi olarak tanımlanıyor. Ne yazık ki satın alma gücü düşük toplumlarda zengin olma iştahıyla tanışan kişiler diğer tüm finansal enstrümanlarda olduğu gibi kripto paralarda da hüsrana uğruyor. Elon Musk ise bu işin influencer'ı oldu. Hani babası dese almayacağı coinler, Elon Musk sayesinde değerli oldu desek yanlış olmaz. Ancak insanları bu denli yüksek etki altında bırakabilecek birinin attığı tweetler daha özenli olmalı. Elon Musk aslında bir mühendis ve dünyayı değiştirebilecek gerek uzay gerek ulaşımla alakalı atılımlar yapan yenilikçi bir birey. Attığı tweetlerin spekülasyon konusu olmasının onun kimliğine zarar verdiğini düşünüyorum. Dogecoin'i Mars'ın yerel para birimi yapacağı söylemleri ve zaman zaman attığı Dogecoin hakkındaki tweetleri birçok kişiye kâr ettirdiği gibi birçok kişiyi zararda da bırakmış olabilir. Elon Musk'ın atacağı bir tweete bu kadar bel bağlamak beni korkutuyor.
 

Analizinizi yaparken en çok dikkat ettiğiniz faktörler neler?
Araştırma departmanında başladığım kariyerime yatırım danışmanlığında ve sonrasında yeniden araştırma departmanında yer alarak devam ettim. FX ve hisse kariyerim benim temellerimi attı. Şirketlerin bilançolarından başlayarak mikro ölçekli araştırmalar, ülkelerin para ve mali politikalarının yer aldığı makro ölçekli araştırmalar kripto paralara her iki perspektiften yaklaşmamı sağladı. Finans mühendisliği masterı da bana kantitatif bir yaklaşım kazandırdı. Kripto paralar bunların her birini fazlasıyla içeriyor. Coinlerin ait olduğu projelerin yaptığı anlaşmalar ve olası satın alma ve birleşmeler bu işin mikro kısmını, geleneksel finans ve örneğin ABD tahvil faizleri bu işin makro kısmını, teknik analizde göstergelerin hesaplama yöntemlerinin 7/24 piyasaya uyarlanması ve volatilitite-zincir ve korelasyon kısmı ise işin kantitatif bölümünü oluşturuyor. Bizler ekip olarak ele aldığımız tüm coinleri her daim bu geniş çerçeveden inceliyoruz. Temelin desteklemediği hiçbir coini yatırımcının zarara girmemesi, en azından yaptığı yatırımın kumara dönüşmemesi için çabalıyoruz. Kâr zararın kardeşidir ama kaybetmenin de bir adabı vardır. Kumarda kaybetmek, senaryonun tutmamasına benzemez. Biri başarısızlıktır, diğeri yanılmadır.
 

Kurumsal yatırımcılar hakkındaki düşüncelerinizi alabilir miyiz? Son zamanlarda Tesla'nın Bitcoin alımı şirketler için ne anlam taşımaktadır?
Kurumsal yatırımcılar üstelik de halka açık kurumsal yatırımcılar; Bitcoin'in kurumsallaşmasına, endekslerle korelasyonun artmasına ve her ne kadar Tesla geneleksel bir şirket olmasa da geleneksel finansla iç içe girmesine neden oldu. Ancak bu kadar detaya inmeden dünyada her şey bir denge üzerinedir. İktisatta da bu denge arz talep dengesiyle adlandırılır. Bitcoin'in maksimum arzı 21 milyon ile sınırlandırılmış olup son kalan %12'lik dilimin içine girmiş bulunmaktayız. Yarılanma dönemlerini de hesaba katarak son Bitcoin'in 2140 yılında çıkarılması bekleniyor. Zamanı ve arzı kısıtlı bu para birimine giderek artan talep bana şöyle bir tablo çiziyor: Kurumsallar tarafından alınan bu Bitcoinler geri satılmadığı sürece bir baz fiyat oluşturdu. Bu nedenle Bitcoin'de derinleşen satışları beklemek çok mantıklı gelmiyor.
 

2021'de hangi projelere dikkat çekiyorsunuz?
Şirketleri, şehirleri hatta ülkeleri blockchain dünyasına taşıyan bunun yanı sıra dijital reklam, streaming, oyun gibi sektörlerde yer alan; yapmış olduğu güncellemelerle birlikte yatırımcısını yüksek işlem ücretleri ve uzun transfer sürelerinden koruyan DeFi sektörü ile köprüsü olan coinler her daim ön planda olacak. Bizler de yeni coinleri araştırırken ya da mevcut coinleri değerlendirirken bu yönden ele alıyoruz. Borsamızda liste edilmesini daha çok bu kriterle eşleştiriyoruz. Yatırımcılarımızın sadece işlem yapmasını değil, yatırımlarını değer yatırımına dönüştürebilecekleri coinleri sıralıyoruz.

 
Son olarak kripto para piyasasına yeni giren yatırımcılara önerileriniz var mı?
Kripto paralar ucuz ve kısa yolla zengin olma alanı değildir. Barındırdığı yüksek teknoloji ve sürekli değişen gündemiyle takip edilmesi gereken hassasiyet gösterilmesi gereken büyük bir dünyadır. Herhangi bir iş kolunda yatırımcı olmak istiyorsanız öncelikle saydığım bu kriterlere sahip olmalısınız. Aksi hâlde Bitcoin'e yatırım yapıyorum demek yerine Bitcoin'e oynuyorumu ancak diyebilirsiniz. 

Haber ve gündem takibini kesinlikle elden bırakmamak gerekir. Bu şevkle kripto piyasasının yatırımcılarına ve yatırımcı adaylarına her sabah büyük bir özveri ile hazırladığımız Kripto Zoom programını çekip sabah saatlerinde yüklüyoruz. Kesinlikle bu işe özveri ile yaklaşan ve yıllarca piyasanın tozunu yutmuş "yenilikçi düşünebilen" profesyonellerin görüşünü alarak ve kendi mantığınızda çözümleyerek yatırım yapılmasını öneriyorum. Bu şekilde piyasa yatırımcısı vasfına sahip olabilirsiniz. Aksi hâlde fırtınalı havada yelkenli ile serüveniniz devam eder.